Uspjeh dvije vakcine protiv COVID-19 u kliničkim ispitivanjima označio je trijumf dosad nedokazane medicinske tehnologije koja se oslanjaju se na genetska uputstva poznata kao informaciona RNA (engl. messenger mRNA) koja podstiče ćelije da naprave SARS-CoV-2 protein trenirajući tako imuni sistem da prepozna virus.
Naučnici su mnogo prije pandemije uočili mogućnost upotrebe mRNA za jednostavan i fleksibilan način isporuke i vakcina i lijekova. Jedna sekvenca mRNA može popraviti oštećeno srce tako što će inicirati proizvodju proteina koji stimulira rast krvnih žila. Drugi može da kodira enzim koji nedostaje u svrhu liječenja rijetke genetske bolesti i sl.
Ali mRNA lijekovi – posebno oni koji zamjenjuju korisne proteine za hronične bolesti – imaju teži put do klinike nego vakcine. Ovi lijekovi se suočavaju s izazovima usmjeravanja mRNA na određena tkiva i davanja jakih, trajnih prednosti bez pretjeranih nuspojava. Malo njih je dospjelo do kliničkih ispitivanja. “Nije kao da samo stavite drugu sekvencu i ona će liječiti bilo šta”, kaže Helen Devit, farmaceutska naučnica na Univerzitetu u Gentu, Belgija. Prilagođavanje mRNA lijeka bolesti često znači prilagođavanje strukture i same mRNA i zaštitnog mjehurića koji se obično koristi da se ona prenosi kroz tijelo, poznatog kao lipidna nanočestica.
Više o trenutnim studijama i vrstama bolesti za koje se testira upoteba mRNA možete proćitati u članku objavljenom u magazinu SCIENCE – https://www.science.org/content/article/messenger-rna-gave-us-covid-19-vaccine-will-it-treat-diseases-too