Na nedavno održanoj konferenciji u Rektoratu Univerziteta u Novom Sadu, 20. februara 2024, na okruglom stolu na temu “Odgovorno istraživanje i inovacije – razumijevanje između naučnika i građana” aktivno učešće je imao Dr Dalibor Drljača, član RTD HEALTH CLUSTER-a kao panelista, ističući se svojim doprinosom i uvidima u ključne izazove i mogućnosti za unapređenje dijaloga između naučne zajednice i šire javnosti.
Tokom okruglog stola govornici su razmotrili vitalnu ulogu naučnika u društvu, naglasivši značaj uključivanja građana u istraživačke aktivnosti i potrebu za implementacijom odgovornih praksi u istraživanju. Diskusija je obuhvatila i razmatranje naše spremnosti da razumijemo i koristimo nauku, kao i metode koje se koriste za komunikaciju naučnih koncepta prema široj javnosti.
Govornici su istakli značaj aktivnog uključivanja građana u tehničke nauke, relevantnost sadržaja i odgovornu upotrebu tehnologije. Raspravljeno je i o poboljšanju vidljivosti naučnih projekata i proširenju javnog angažmana izvan specifičnih interesnih grupa.
Moderator, Dr Sanja Kojić, podstakla je govornike da podele primere najboljih praksi za efikasnu komunikaciju nauke i promociju inicijativa odgovornog istraživanja i inovacija.
Pored okruglog stola, konferencija je obuhvatila i prezentacije projekata WBC-RRI.NET, EINSTEIN i Conti4All, koje su predstavili Prof. dr Goran Stojanović, Dr Kristina Petrović i Dr Dragana Živković. Ovi projekti ilustruju širok spektar inicijativa usmjerenih na unapređenje odgovornog istraživanja i inovacija, od politika otvorene nauke do razvoja uređaja prilagođenih pojedincima s posebnim potrebama.
Na konferenciji je također bilo rasprave o primjeni alata umjetne inteligencije (AI) u naučnom radu, gdje je Prof. Dr. Bojan Petrović predstavio njihovu upotrebu u procesu pisanja radova. Naglasio je značaj AI u istraživanjima, posebno u analizi podataka i naučnom pisanju, ističući izazove i mogućnosti koje AI donosi u ovim kontekstima. Prof. Petrović je takođe govorio o kolaborativnim pristupima i budućim trendovima u korištenju AI u istraživanjima. Pored toga, konferencija je osvijetlila i značajnu ulogu žena u naučnoj zajednici, gdje su Dr. Isidora Kešelj i MSc Milica Radaković sa Univerziteta u Novom Sadu istaknute kao primjeri izuzetnih doprinosa žena u nauci. Dr. Kešelj, koja istražuje pitanja neobjašnjive muške neplodnosti, i MSc Radaković, koja se bavi rekonstrukcijom paleoklimata i paleookoliša, obe su nagrađene nagradom „Za žene u nauci“ za 2023. godinu od strane Ministarstva nauke, tehnološkog razvoja i inovacija Republike Srbije. Dr. Selka Sadiković je diskutovala o projektima građanske nauke u STAR Centru izvrsnosti za bihevioralna istraživanja u psihologiji, dok je Prof. Dr. Marija Jevtić razmatrala uloge žena u društvu, uključujući njihovu interakciju sa donosiocima odluka i osnivanje udruženja Reflektivni građani. Ove sesije su naglasile važnost multidisciplinarnog pristupa i uključivanja različitih perspektiva u naučni rad i društveni razvoj.
Skup je okupio 31 učesnika, pokazujući značajan korak ka inkluzivnosti i raznolikosti u nauci i istraživanju, sa ravnomernom zastupljenošću žena i muškaraca među učesnicima.
Konferencija je istakla potrebu za kontinuiranim dijalogom i saradnjom između naučne zajednice i građana, kao ključ za uspešno adresiranje društvenih izazova i unapređenje kvaliteta života kroz inovacije i istraživanja.